این مطلب برای استفاده در ستون نوشته های مادر سپید در روزنامه اطلاعات صفحه با معلولین است ! روز دوشنبه نوبت چاپ داره !
جهت یابی
توانبخشی فرد روشندل بر سه اصل استوار است . یادگیری خط بریل ، تحرک و جهت یابی ، مهارتهای روزمره .
جهت یابی به مهارتهایی گفته میشود که قبل از استفاده از فنون حرکت باید آموخته شوند و محدود به رشد مفاهیم و تقویت حواس میگردد . ارتباط میان جهت یابی و حرکت چنان به هم وابسته است که روشندل در صورتی به بهترین شکل حرکت خواهد داشته که در هر دو جنبه تسلط پیدا کند .
هدف نهایی جهت یابی و حرکت این است که روشندل بتواند در یک محیط آشنا یا نا آشنا با استفاده از این دو مهارت به صورتی ایمن موثر و مستقل عمل کند ! در این نوشتار مقدور نیست که به تفصیل به پیش نیاز های جهت گیری و حرکت بپردازیم لذا به برخی از آنها اشاره میکنیم :
1- پیش نیاز های شناختی که شامل مفهوم تصور بدنی یا همان شناخت کاملا تمام اندام مفصلی و غیر مفصلی ، نوع محیط و نحوه ارتباط با فضای ان ، استفاده از باقیمانده حواس و غیره میشود . این نکته خیلی مهم است که کودک اندام خود را بشناسد و تمام بدن خود را لمس کند ، بگذارید بدن شما را لمس کند و متوجه تفاوت ویژگی های اندام خود و پدر و مادرش بشود تا وقتی کودک است میتوانید این آموزش را به او بدهید هیچ گاه نگویید بالاخره خودش خواهد فهمید ! این تصور اشتباهی است که اثرات آن جبران ناپذیر خواهد بود ! از همان کودکی هر گاه وارد محیط تازه ایی شد در صورت امکان بگذارید دور تا دور آنجا را دست بکشد که بتواند تصور ذهنی از محیط را برای خود ترسیم کند و یا میتوانید محیط را برای او تشریح کنید حتی جزئیاتی مثل پنجره ها تابلو های عکس را به او بگویید . خود را به جای چشمان او بگذارید و هر چه را میبینید برایش تشریح کنید ! این کار باعث میشود هم گنجینه لغات و هم درک فضایی او بالا برود !
2- پیش نیازهای روانی – حرکتی که شامل تعادل و هماهنگی و توانایی حرکت در خط مستقیم و اجرای چرخشها میشود . مهارتهای حرکتی مثل حفظ حرکت مستقیم و چرخشها بسیار مهم است . برای یافتن این مهارت از کودک بخواهید روی خط برجسته ایی عبور کند به نحوی که پاشنه پای جلویی را مماس با پنجه پای عقبی بگذارد . میتوانید با بازی گردو شکستم او را تشویق به این کار نمایید . چرخش به 90 ، 180 و 360 درجه را با او تمرین کنید میتوانید با ابتدایی ترین امکانات این آموزشها را به او بدهید با تا کردن ملحفه و ساختن دایره ای بر روی زمین درست کنید و آنرا با طناب ضخیم چهار قسمت کنید و در آن محیط با او چرخش به درجات مختلف را کار کنید .
3- پیش نیاز عاطفی که شامل نگرش ، انگیزش و اعتماد به نفس و … میشود .
جهت یابی چیست ؟ جهت یابی یعنی اینکه فرد برای تعیین وضعیت خود و ارتباط با اشیاء محیطش از حواس خود استفاده کند . افزایش و آگاهی روشندل از محیط در نتیجه تمرکز و تمرین ضمن آموزش حاصل میشود . مهارتهای جهت یابی که باعث میشود فرد مستقل حرکت کند نقش مهم و عمده ایی در مفهوم خود و بهداشت روانی فرد دارد .زیرا به هنگام حرکت میتواند به شکل معنی دار و واقعی تری با محیط ارتباط و در نتیجه تسلط بیشتری بر آن داشته باشد .
پیش نیاز ها :
قبل از اینکه روشندل بخواهد خودش را در محیط جهت بدهد ، باید اندام بدنش را خوب بشناسد ! این مفهوم که با عنوان تصور بدنی مطرح میشود عبارتست از :
-آگاهی از اعضای بدن و حرکت و عملکردشان .
-آگاهی از محیط و اینکه بتواند بین خود و محیط ارتباط ایجاد کند .
-فرد بتواند به شکلی عملی ، محیطی را به محیط دیگر ارتباط دهد .برای مثال کودک بتواند ارتباط فضایی بین اتاق نشیمن و آشپزخانه را با کلاس یا دفتر مدرسه مقایسه کند .
اگر این مراحل به ترتیب دنبال شوند به طور منطقی تصورات عینی کودک به تصورات کلی ذهنی تبدیل میشود و آگاهیهای شناختی او پیشرفت می کند .
!
برای استفاده موثر از مهارتهای جهت یابی ، نابینا باید در انجام این رفتارهای اساس تسلط پیدا کند ! لازمه این امر داشتن حواس پرورش یافته است که تنها از طریق یک برنامه منظم و منطبق بر اجزای ششگانه جهت یابی امکان پذیر است . در آینده در این باره توضیح داده خواهد شد .
…..
نمیدونم چرا اینقدر ضعیف شدم ! وقتی وارد جمع بچه های روشندل میشم اول کلی انرژِ میگیرم ازشون و خیلی شاد میشم اما بعدا وقتی به حرفهاشون به دردسرهاشون به حتی خنده هاشون فکر میکنم میبینم چقدر این بچه ها مظلومند چقدر تنهاند !!!
البته نمیگم اصلا بچه های روشندل خیلی از نظر آموزشی محرومند ! از نظر مراکز آموزش و اقدامات جدید فرهنگسراها و کانون پرورش فکری کودکان که بسیار با ارزش و قابل توجه است مشکلی نیست میشه در آینده امیدوار بود دیگه روشندل سائل نبینیم !!!
از شنبه تا سه شنبه نیستم میریم مشهد ! اما حتما پست میزارم با پست به آینده ! وبلاگ رو تنها نزارید ها غصه میخوره :wink
همتون خوبید ! همتون رو دوست دارم ! برای سلامتی سانی نازنیم دعا کنید .:kiss:hug:love
تا بعد .